İyi Tarım Uygulamaları (İTU) FAO tarafından, "tarımsal üretim sisteminin sosyal açıdan yaşanabilir, ekonomik açıdan karlı ve verimli, insan sağlığını koruyan, hayvan sağlık ve refahı ile çevreye önem veren bir hale getirmek için uygulanması gereken işlemler" olarak tanımlanmaktadır.
İyi Tarım Uygulamalarının amacı insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyecek üretimin yapılmasıdır. Bunun için İTU, Zararlılarla Entegre Mücadele (Integrated Pest Management, IPM) ve Entegre Ürün Yetiştiriciliği (Integrated Crop Management - ICM) tekniklerinin, üretimde birlikte uygulanmasını önermektedir. İlave olarak üretim sonrası hasat ve depolamada hijyenik koşulların sağlanması ve ürüne herhangi bir bulaşmanın önlenmesi amacıyla Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (Hazard Analysis Critical Control Point - HACCP) ilkelerinden yararlanılması gerekmektedir.
Böylece iyi tarım uygulamaları şartlarına uygun şekilde elde edilen ürünün, insan sağlığına zararlı kimyasal, mikrobiyolojik ve fiziksel kalıntılar içermediği; çevreyi kirletmeden ve doğal dengeye zarar vermeden üretildiği; üretimi sırasında insan ve diğer canlıların olumsuz etkilenmediği; üretildiği ve tüketildiği ülkelerin tarımsal mevzuatına uygun olarak üretildiği belge ile garanti altına alınmış olmaktadır.
Bu amaca yönelik olarak Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), tarım ürünleri dış ticaretinde "Hayvan ve Bitki Sağlığı" konusunda uluslararası standartların korunması amacıyla gıda güvenliğine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı bir anlaşma oluşturmuştur. Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri Anlaşması (Sanitary and Phytosanitary Measures - SPS Agreement)'nın ilki gıdada Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları (HACCP - Hazard Analysis Critical Control Points), diğeri ise tarımsal üretimde uygulanmak üzere "İyi Tarım Uygulamaları (İTU)" anlamına gelen GAP (Good Agricultural Practices)'tir. Dünya Gıda Teşkilatı (FAO) da İyi Tarım Uygulamaları (İTU)'nın prensipleri üzerine çalışmalar yapmıştır. Son olarak, Avrupa Birliği ülkelerindeki büyük perakendeciler bir araya gelerek Avrupa Perakendeciler Ürün Çalışma Grubunu (EUREP) oluşturmuşlar ve 1999 yılında yaş meyve ve sebzede iyi tarım uygulamalarının esasları ile ilgili EUREPGAP (Avrupa Perakendeciler Ürün Çalışma Grubu İyi Tarım Uygulamaları) Protokolü'nü hazırlamışlardır.
Dünyada tarımına öncülük eden ülkelerin bu ilerleme çabaları, Türkiye'de de uluslararası alanda kabul görmüş çeşitli standartların izlenmesi ve uygulanmasını gerekli hale getirmiştir. Ülkemiz sahip olduğu iklim, toprak ve su koşulları ile tarımsal üretim için son derece avantajlı konuma sahiptir. Buna karşılık özellikle bilinçsiz zirai ilaç uygulamaları, tarımsal ürün ihracatımızda kalıntı sorunu yaşamamıza neden olmuştur. Ülkemizde "İyi Tarım Uygulamaları" şartlarının tüm sektör çalışanları tarafından benimsenip, doğru şekilde uygulanması ve uygulatılması ülke tarımımızın geleceği açısından büyük önem taşımaktadır. İyi Tarım Uygulamaları konusundaki gelişmeler sayesinde tarımsal ürünlerimizin iç ve dış pazarda rekabet şansı artacaktır.
Tarım ve Hayvancılık faaliyetlerini yürütürken, Ortak Geleceğimiz ve Sürdürülebilirlik kavramlarını ilke edinen ve bu doğrultuda hazırlamış olduğumuz “Sürdürülebilir Tarım Plan ve Programı” aynı zamanda İyi Tarım ve İyi Hayvancılık kriterlerini kapsadığından faaliyetlerimizde İyi Tarım ve İyi Hayvancılık Üretim modeli benimsenmiştir.
İYİ TARIM UYGULAMALARININ FAYDALARI
1. Üreticilere Faydaları
İç ve dış pazarda tercih edilme sebebidir.
Eşit rekabet şartlarında önde olmayı sağlar.
Perakendecilerle nitelikli anlaşma sağlar.
Kaliteli ürün yetiştiriciliğine olanak sağlar.
Uzun vadede üretim maliyetlerinde düşüş, dolayısıyla karda artış imkanı sağlar.
Üretimde çalışan kişilerin güvenliğini ve refahını sağlar.
2. Tüketicilere Faydaları
Gıda güvenliği ve insan sağlığı ile ilgili riskleri azaltır.
Ürünün kaynağı hakkında yeterli bilgiyi sağlar (izlenebilirlik).
Üründe kalite ve güvenilirliği sağlar.
Tüketicilerin gıda kalitesi ve güvenliği ile ilgili talepleri başarı ile karşılanır.
3. Perakendecilere Faydaları
Üretici ile nitelikli anlaşma olanağı sağlar.
Halk sağlığı ve ürünün güvenilirliği ile ilgili endişeleri ortadan kaldırır.
Tüketicinin ürüne olan güveniyle talepte artış sağlanır.
Yasal düzenlemelere uygunluk göstermesi nedeniyle engellerin ortadan kalkmasına olanak sağlar.
4. Çevreye Faydaları
Sürdürülebilir, çevreye karşı sorumluluk alan bir üretim, doğal hayatın ve biyolojik çeşitliliğin korunması.
Tarımın çevreye olan zararlı etkilerinin azaltılması.
Korumacı bir yönetim planının uygulanması.